{ "title": "Ayak Yağı", "image": "https://www.yag.gen.tr/images/Ayak-Yagi-41.jpg", "date": "20.01.2024 03:06:34", "author": "oktay öztürk", "article": [ { "article": "Ayak Yağı; çok eski zamanlarda zeytinden çıkarılan yağların dibekler yardımıyla ayak ile çıkarılması sonucunda oluşan yağ ya ayak yağı denildiği bilinmektedir. Ayak yağı zeytinyağının ayak ile sıkılarak çıkarılma işleminin ardından elde edilen zeytin yağdır. Halen günümüzde ülkemizin bazı yerlerinde uygulanmakta olan bir zeytinyağı çıkarma işlemi olarak yapılmaktadır. Özellikle Muğla yatağan ilçesine bağlı olan Turgutlar mahallesinde halen zeytinin yağının çıkarılması yani ayak yağı işlemi uygulanmaktadır.

Zeytin Yağından Üretilen Ayak Yağı

Zeytin yağ üreticilerinin açıklamaları sonucunda doğal ortamlarda taş dibekler yardımı ile ayak ile çıkarılan ayak yağı diye bilinen zeytinyağı sıkma işleminin diğer teknolojilere oranla çok daha doğal ve sağlıklı olduğunu savunmaktadırlar. Ayrıca zeytinyağı üretimi sırasında taş dibekler ile zeytin sıkma işlemi ile yapılan halk arasında ayak yağı adı verilen zeytinyağının asit oranının düşük olması sebebi ile başka şekil ve teknolojik olarak üretilen zeytin yağlardan çok daha sağlıklı olduğu söylenmektedir. Ayak yağı ayak ile zeytinden çıkartılan yağın çıkarılma işleminin artık günümüzde çok az yörelerde yapıldığı bilinmektedir. Ayrıca günümüzde modern yöntemler ile yapılan zeytinden zeytinyağı çıkarılma işlemi yanı sıra halen günümüzde eski yöntemin uygulandığı bölgeler arasında ilk sıralarda Muğla'nın Yatağan ilçesinde halen halk arasında ayak yağı olarak bilinen bu eski yöntemin uygulandığı da bilinenler arasındadır. Ayak yağı zeytini toplayarak değirmenlerde ezerek torbalar içerisine koyarak ve ayakları ile ezerek zeytinin yağının çıkarılması işlemine ve çıkan zeytinyağına da ayak yağı denildiği bilinmektedir. Çiftçilerin bu yöntemle zeytinden elde ettikleri zeytinyağının çok daha kaliteli olduğunu savunmaktadırlar.

Ayak ile Çıkarılan Zeytinyağı

Ayak yağı zeytininin ayaklar ile ezerek yağının çıkarılmasına denilmektedir. Bu yöntem atalardan kalan bir sistem olarak halen Muğla ve yöresinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yörelerde yaşayan halkın fabrikalarda üretilen zeytin yağlarından çok daha kaliteli olduklarını düşündükleri ayak yağını kendi bildikleri yöntemle zeytinleri ayakları ile ezerek çıkardıkları da bilinenler arasındadır. Yaşayan yöre halkının ayak yağı adını verdiği bu yöntemle çıkartılan yağların çok daha sağlıklı ve kaliteli olduğunu söylemektedirler. Üretilen ayak yağı özellikle salatalarda ve sabah kahvaltılarında kullanıldığı bilinmektedir. Son olarak bu yöreler da ayak yağı işlemi, sırasında günlük olarak 175 kg zeytin işlenerek ortalama 35 litre zeytinyağı yani halk dilinde bilinen ayak yağı üretilmektedir.
" } ] }