{ "title": "Doymamış Yağ Asitleri", "image": "https://www.yag.gen.tr/images/doymamis-yag-asitleri(1).gif", "date": "21.01.2024 17:30:39", "author": "ayşe can yağmur", "article": [ { "article": "
Doymamış yağ asitleri, vücudun ihtiyaç duyduğu en zorunlu yağ asitleridir. Oda sıcaklığında sıvı haldedirler aynı zamanda bitkisel yağlar olarak da bilinir. Doymuş yağ asitleri ise hayvansal yağ asitleri olarak da bilinir. Doymamış yağlar zeytin kanola yağları, kabuklu yemişler (Fıstık, ceviz, fındık) kabuklu yemiş yağları (Badem yağı ve badem yağları) ve avokado gibi besinler tekli doymamış yağları içerir.

Bu yağlar oda sıcaklığında sıvı haldeyken buzdolabına ya da oda sıcaklığından daha düşük sıcaklıklara konulduğunda yavaş yavaş katılaşır. Çoklu doymamış yağ asitleri ise omega-3 ve omega-6 doymamış yağ asitleri olarak iki ana grupta toplanır. Bu yağlar soğuk su ve okyanus balıklarında bol miktarda bulunur. Soğuk su ve okyanus balıklarına örnek; sardalye, somon, uskumru, ton balığı olarak gösterilebilir.

Yağlar gereğinden fazla alındığında daha sonra kullanılmak üzere depolanır ve bu biriktirilen yağ depoları tehlikeli seviyelere ulaşarak sağlığa zarar verebilir.

Doymamış yağ asitleri birbirine benzer şekillidir, ancak zincirler üzerinde bir ya da birden fazla alken bulunabilir. Doymamış yağ asitlerininbir alken grubunda doymuş yağ asitlerinden farklı olarak birbirine bağlanmış çift bağlı karbonlar bulunmaktadır. Bir alken grubunun iki yanında ona bağlı olan karbon atomları 'trans ya da cis' şeklinde ifade edilir.

Bazı doymamış yağ asitleri şunlardır;
Alfa-linolenik, dokosaheksaenoik ve eikosapentaenoik asitler omega-3 yağ asitlerinin örnekleridir. Linoleik asit ve araşidonik asit omega-6 doymamış yağ asitlerin-dendir. Oleik ve erusik asit ise omega-9 doymamış yağ asitlerindendir. Stearik ve oleik asitleri 18 karbonludur. Arasındaki fark, stearik asit doymuştur, oleik asit ise doymamış olup iki tane daha az hidrojeni vardır (Alkendir).

İnsan vücudu, 2 tanesi hariç, ihtiyaç duyduğu bütün yağ asitlerini kendiliğinden oluşturur. Bu ihtiyaç duyduğu iki yağ asidi ise linoleik asit ve alfa-linolenik asittir, bu asitler bitki ve balıklarda bol miktarlarda bulunur. Vücutta yapılmadıkları ve besin ile alınmaları gerektiğinden gerekli yağ asitleri olarak adlandırılırlar. Bu yağ asitleri prostaglandin adlı hormona benzeyen bileşiklerin oluşumunda kullanılırlar. Prostaglandinler kan pıhtılaşması, kan lipit seviyeleri, bağışıklık, kan basıncı ve enfeksiyona bağlı enflamasyon tepkilerini denetler.
" } ] }