Trans yağ vücudumuz için gereken yağ asitlerinden kabul edilmez. Bu yağların tüketilmesi LDL yani kötü kolesterol seviyesini yükseltmekte, HDL yani iyi kolesterolü azaltmaktadır. Bu etkisi nedeniyle trans yağ tüketimi kalp hastalığı riskini arttırmaktadır. Sağlık alanındaki uzmanlar trans yağların eser miktarda azaltılması yönünde görüş bildirmektedir. Kısmi hidrojenleşme yoluyla oluşan trans yağlar doğal yoldan oluşana trans yağlara kıyasla daha zararlıdır. Hidrojenasyon işlemi sıvı yağların katılaşmasına neden olur. Aynı zamanda yağların ve besinlerin lezzetini ve raf ömrünü arttırır.

Trans yağların kimyasal yapısına bakıldığında sıvı yağlardan farklı olduğu görülebilir. Fakat bu yağların doğal yağlardan olmadığı söylenebilir. Bunlar yapay yani sentetik yağlardır. Trans yağların elde edilmesi sırasında hidrojen de kullanılır. Sıvı bitkisel yağların hidrojenle ısıtılmasıyla elde edilirler. Trans yağ nedir, bunun için yapılacak en doğru tanım sıvı yağlardaki çoklu bağların hidrojenle doyurulması sonucunda katı hale getirilmesiyle elde edilen yağlardır denilebilir. Doğada olmayan bu yağları vücudumuzda tanımaz. İçine ne kadar hidrojen verilirse yağlarda hızlı bir şekilde katılaşma olur.

Hidrojenasyon yoluyla yapay olarak oluşturulan trans yağlar dışında doğal trans yağ asitleri de bulunmaktadır. Kuzu, inek, koyun gibi bazı geviş getiren hayvan işkembesinde, etinde ve sütünde fazla olmasa da biraz trans yağ asidi vardır. Bunlar doğal oluşmakta ve yapay trans yağlar gibi zararlı etkileri bulunmamaktadır. Bunların dışında yüksek sıcaklıkta devamlı ısıtılan yağlar ile kızartılan yağlarda da trans yağ meydana gelmektedir. Trans yağlar hazır gıdalarda, işlenmiş gıdalarda, margarinlerde, ticari kızartma yağlarında fazla oranda bulunmaktadır.

Trans yağ masum gibi görünse de çok tehlikeli sonuçlara yol açmaktadır. Bazı ülkelerde trans yağ tüketimi azaltılmış ya da kaldırılmıştır. İnsan sağlığı için gereksiz bir yağ olması ve gerekli olması nedeniyle trans yağ kullanımına da gerek olmaz. Erken ölümlerin önemli bir sebebi olarak görülen bu yağlar bir yandan kötü kolesterolü yükseltirken, bir yandan da iyi kolesterolü düşürmektedir. Bu yağlar vücudumuzda üretilmese de bazı yiyeceklerden yağları almaktayız.

Araştırmalar trans yağ düzeyi yüksek olan kişilerde kalp krizi geçirme oranının diğer kişilere göre 3 kat fazla olduğunu göstermektedir. Bu yağların damarlara yapışma özelliği hem hızlıdır hem de fazladır. Bu kandaki kötü kolesterolün yükselmesine neden olur. Trans yağların en önemli zararları arasında obeziteye ve kansere neden olması vardır. Bağışıklık sistemini zayıflattığı içinde diyabet riskini arttırmaktadır.

Vücudumuzdaki lipoprotein A oranını yükselttiği içinde kalp hastalıklarının oluşmasında etkili olurlar. Bu zararlı etkilerine kas kaybını da eklediğimizde trans yağlar hakkında söylenen kötü söylemleri daha iyi anlayabiliriz. Ayrıca hidrojenize yağlar kısırlık, karaciğerde fonksiyon bozukluğu, kanser, Parkinson, Alzheimer, kan yağlarının yüksekliği, düşük doğum riski, anne sütünün kalitesinin düşmesi gibi olumsuz etkilere, hastalıklara yol açabilir.

Trans yağların zararlı etkileri bilinmesine rağmen, bunların besinlerde kullanılmasından vazgeçilmiyor. Bunun başlıca nedenlerinden biri ucuz olmalarıdır. Gıda firmaları bu yağları ucuz olmaları ve kolay kullanımından dolayı kullanmaktadır. Pastane, otel, lokanta, kafeterya gibi halka açık yerlerde trans yağlar tercih edilmektedir. Çünkü bu yağların lezzet verici özelliğinden yararlanılır. Özellikle kızartma yağlarında bunlar kullanılmaktadır. Tavuk kızartması, patates kızartması gibi yiyecekler bu yağlarla hazırlanır.

Tasarruf edebilmek içinde yarı hidrojenize edilen yağlar pek çok defa ısıtılarak kullanılmaktadır. Bu alanda yapılan araştırmalarda donmuş gıdalarda %80 kurabiyelerde %90 oranında trans yağ kullanıldığı belirlenmiştir. Bisküvilerde, hazır patates kızartması, cips, kraker, gofret, çikolata gibi besinlerde de genellikle bu yağlar kullanılmaktadır. Bu tür besinlerde lezzeti arttırdığı için tercih trans yağlar yönündedir. Ayrıca trans yağların ömrü daha uzundur. Oda koşullarında besinlerin içinde katılaşarak kalır. Günümüzde fast food alanının bu kadar yaygınlaşmasının bir nedeni de trans yağların kullanımıdır.

Tükettiğimiz besinlerin içinde yağ mutlaka olur. Bu yağların özelliği gelişme ve büyüme için faydalı olmalarıdır. Ayrıca enerji ihtiyacımızı da karşılarlar. Ancak yağları iyi yağ ve kötü yağ olarak ayırmak önemlidir. Peynir, süt, sığır eti gibi besinlerde de trans yağ olmasına rağmen, bunların doğal olması zararlı olmadığını aksine yararlı olduğunu bilmeliyiz.

Bunların dışında tüketeceğimiz pastane ürünlerinde, hazır paketli gıdalarda, lokantada satılan yemeklerde trans yağ oranına mutlaka dikkat edilmelidir. Gıdaların etiketlerinde hidrojene nebati yağ, hidrojenize yağ gibi ibarelerle yer verilen trans yağlara dikkat edilmelidir. Bazı gıdalarda da trans yağ oranı yazmaz. Bu durumda etiketteki diğer yağ oranlarını toplamla kıyaslayarak trans yağ miktarını bulabiliriz. Fazla miktarda trans yağ içeren gıdaları tüketmemeye gayret etmeliyiz.

Lokantada yemek yerken kızartma yerine haşlama ve ızgara yiyecekler tercih edilebilir. Pastanede bir şeyler yerken sütlü tatlıları tercih edebiliriz. Aslında en güzeli bu gibi gıdaları evde hazırlayarak tüketmektir. Bu şekilde tereyağı ve doğal sıvı yağlar kullanılabilir. Kapların içinde kolay sürülen margarinlerde bir miktar trans yağ vardır. Krema, mayonez, yapay süt tozu gibi trans yağ içeren besinler yerine yoğurt ve süt kullanılabilir. Trans yağlardan vazgeçemeyenler ise miktarı yağ oranı az olan ürünleri tercih edebilir. Buna rağmen trans yağ ilerleyen yıllarda bir hastalık nedeni olarak karşımıza çıkabilir. Bu nedenle bu sağlıksız yağları tüketmemekte yarar vardır.

0 Yorum Yapılmış "Trans Yağ Nedir"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin